Nghe nhạc Phạm Duy, điều đầu tiên tôi cảm nhận đó là tình yêu quê hương đất nước Việt Nam. Nhiều nhạc phẩm của ông đã đi vào lòng người dân Việt qua nhiều thế hệ.

      Phải là Cái Tôi hòa vào hồn quê, hòa vào đất Mẹ Việt Nam, hòa vào tiếng lòng đồng bào mới có trường ca Con Đường Cái Quan. Khi học trung học, nhiều lần tôi nghe trường ca này trên Đài phát thanh Sài Gòn, lòng tôi thấy sao có ông nhạc sĩ tuyệt vời đến vậy. Từ đó tôi mê nhạc của ông và tôi dành dụm tiền mua những bàn nhạc ông viết, trong đó có tập trường ca này để về tập đàn, tập hát. Và càng ngày tôi càng nhận ra một Phạm Duy quá diệu kỳ, chỉ với âm thanh, ngôn ngữ mà như đưa người nghe, người yêu nhạc đến với những cung bậc tình yêu quê hương, đất nước, con người Việt Nam này.

      Trong phần giới thiệu về trường ca này, Phạm Duy bày tỏ: “Trường ca Con Đường Cái Quan đưa ra một lữ khách trên con đường xuyên Việt, đi từ Ải Nam Quan cho tới mũi Cà Mau, đi từ ngày mới lập quốc cho tới khi hoàn thành xứ sở, đi trong lịch sử và lòng dân, đi tới đâu cũng có tiếng dân chúng địa phương ca hát chúc tụng lữ khách đi nối liền lòng người và đất nước”.

      Nghe phần thứ nhất (Từ Miền Bắc), tôi như được chứng kiến hành trình của lữ khách. Tôi như thấy hình ảnh của cô thôn nữ miền Bắc hát làm duyên với lữ khách:

          Hỡi anh đi đường cái quan

          Dừng chân đứng lại

          Dừng chân đứng lại

          Cho em đây than đôi lời

          Đi đâu vội mấy anh ơi….

      Đáp lại lời cô gái là lời lữ khách:

          Tôi đi từ Ải Nam Quan sau vài ngàn năm lẻ

          Chia đôi một họ trăm con đã lên đường….

      Tôi cũng thấy bước chân lữ khách từ Ải Nam Quan vội đi trong lời ca của nàng Tô Thị. Và cả trong lời ca của đồng bào miền núi, để rồi tạm biệt:

          Đường ngược đường xuôi

          Nhớ nhau vì chuyện đầu môi

          Tạm biệt một nơi

          Thấy nhau ở cuối chân trời….

      Tôi còn nghe lời ca của cô gái lái đò và lữ khách sang sông. Rồi tôi chứng kiến bước chân lữ khách về tới Thủ đô trong nỗi niềm xúc động vô bờ, để rồi bước tiếp trên đường cái quan:

          Ra đi từ lúc trăng tơ, trăng một miền hoa cỏ

          Trăng lên đầu cửa ô xa vẫn chưa mờ

          Im nghe lời Thủ đô chào, ôi lời mừng đông đảo

          Đi trong lịch sử dân ta luống nghẹn ngào.

      Trong phần thứ hai (Qua Miền Trung), qua ca từ âm nhạc, tôi mường tượng trước mắt tôi là lũ trẻ chạy ra hát mừng chào đón lữ khách: Ai đi trong gió trong sương. Tôi cũng được nghe lời ru của người mẹ ngọt ngào: Ai vô xứ Huế thì vô. Và tôi thấy dân làng hát tiễn lữ khách “đi trên dặm đường trường”:

          Hò hô hò hò ơi hò

          Anh đi trên đường là gập ghềnh

          Mau mau đi kẻo lỡ a truyện tình nước non

          Hô hô hò khoan

          Hò hô hò hò ơi hò

          Mau mau đi kẻo là kẻo lỡ

          Câu chuyện tình năm xưa là tình à năm xưa

          Hô hô hò khoan.

      Cũng trong phần thứ hai này, trên dải đất miền Trung nước Việt Nam, trên những tháp Chăm dọc theo chiều dài đất nước, tôi như nghe tiếng hát của Công chúa Huyền Trân thời nhà Trần, nuốt lệ vào lòng, tâm sự cùng hậu thế với nỗi đoạn trường trong Nước non ngàn dặm ra đi:

          Bước đi vào lòng (ừ ư ư) muôn dân

          Bước đi vào lòng (ừ ư ư) muôn dân

          Bằng hồn trinh nữ mơ màng

          Bằng tình say đắm ơi chàng

          Ước nuôi dân hòa bình trong ái ân.

      Rồi tôi được nghe cô gái Huế với Gió đưa cành trúc la đà. Tôi cũng được nghe tiếng hát của lữ khách hòa cùng dân chúng trong lời ca: Tôi xa quê nghèo ruộng nghèo để vào miền Nam:

          Hò hô hò hò ơi hò

          Lênh đênh ven bờ là biển sâu

          Hương thơm là thoang thoảng à đất mầu miền Nam

          Hô hô hò khoan

          Hò hô hò hò ơi hò

          Lênh đênh ven bờ là biển giàu

          Nghe nhịp cầu đã nối tình là à xưa

          Hô hô hò khoan.

      Phần thứ ba (Vào Miền Nam) được mở đầu bằng giọng hò của cô gái mời gọi: Anh đi đường vắng đường xa. Đáp lại tình cảm của cô gái, lữ khách mừng rỡ hát khúc hành ca Nhờ gió đưa về như lời tỏ tình. Còn gì đẹp bằng cô gái miền Nam cất lời ca Đi đâu cho thiếp theo cùng bằng lòng “theo lữ khách trên con đường và trong cuộc đời”; còn gì đáng yêu bằng lữ khách cất tiếng đáp lại:

          Ví dầu tình bén duyên thề

          Thì xin kết bạn đền nghì trúc mai.

      Phạm Duy từng giới thiệu: “Lữ khách tìm được lương duyên ở cảnh và ở người. Lữ khách kết duyên cùng cô gái. Dân chúng miền Nam hát hò mừng đôi vợ chồng mới”. Bằng điệu hò lơ Đèn cao Châu Đốc, gió độc Gò Công, mọi người chúc đôi vợ chồng:

          Vợ chồng son đã nuôi lòng ước mong

          Thuận vợ chồng sẽ cùng tát biển Đông.

      Trước mắt tôi là hình ảnh đôi vợ chồng trẻ hân hoan cất tiếng ca ngợi Cửu Long Giang cũng như hát ca Giã ơn cái cối cái chày và cùng dân chúng hát Về Miền Nam trong niềm vui bất tận:

          Về miền Nam đem theo sương gió xưa

          Về đồng khô đem cơn mưa rét về

          Người về đây thương nhớ lắm con đường xa

          Về miền Trung, ra xứ Bắc yêu mẹ cha

          Đường từ xa đem ta đã tới đây

          Chùa chiều nay rung chuông trên luống cày

          Người gửi ơn ra bốn phía chân trời mây

          Ngẩng đầu lên dâng vút đóa linh hồn say

          Đường về đây… Đường về đây

         Trời về Tây nghe gió cuồng bay….

      Kết thúc trường ca Con Đường Cái Quan là Đường đi đã tới, tôi như thấy lời ca được cất lên từ lồng ngực đầy nhiệt huyết của toàn dân:

          Đường đi đã tới…

          Lòng dân đã nối

          Người tạm dừng bước chân vui người ơi

          Người mơ ước tới…

          Đường tan ranh giới

          Để người được mãi

          Đi trong một duyên tình dài

          Con đường thế giới xa xôi

          Trong lòng dân chúng nơi nơi…

      Nghe cả trường ca Con Đường Cái Quan, tôi không thể không nói lời biết ơn có một nhạc sĩ đã nói hộ bao người dân Việt về một nước Việt Nam thống nhất. Thống nhất trong lịch sử từ thuở chia đôi trăm con, từ thuở mở rộng cõi bờ đến hoàn thành xứ sở; thống nhất từ điệu hò, điệu lý đến truyền thuyết, cổ tích, ca dao…

      Nghe trường ca Con Đường Cái Quan, tôi như thấy hình ảnh đất nước, con người Việt Nam qua bao thăng trầm của lịch sử. Nào là hình ảnh Ải Nam Quan, Chi Lăng ngăn dòng giặc Hán; nào là Đồng Đăng, Kỳ Lừa, sông Thương, Thăng Long, Tháp Rùa in hình đất Bắc. Nào là Truông Nhà Hồ, Phá Tam Giang không ngăn được bước chân đi; nào là Sông Hương, Núi Ngự, Tháp Chàm, Cù Mông man mác tình quê. Nào là Đồng Nai, Châu Đốc, Tiền Giang, Hậu Giang, Gò Công, Cần Thơ, Hà Tiên, Cà Mau đất mới đãi người. Tôi cũng thấy bao người: từ nàng Tô Thị đến Huyền Trân, từ cô cắt cỏ đến cô lái đò, từ dân thượng du đến cô gái Huế, từ em bé, bà mẹ đến dân chúng, … Biết bao con người Việt Nam hiện lên. Qua âm nhạc với những giai điệu và lời ca trong Trường Ca này, Phạm Duy đã làm được một điều là khơi dậy lòng yêu đất nước con người Việt Nam cho tôi, và tôi nghĩ, cho cả nhiều người nữa.

      Theo tôi, Cái Tôi của Phạm Duy trong Con Đường Cái Quan chất chứa tình yêu quê hương, đất nước, con người Việt Nam. Đó cũng là điều đáng trân trọng nơi ông.

P.T.H

Read more…

     

                                                 Trần Thúy Lành (Hải Dương)

      Tiếng lợn kêu eng éc vì bị chọc tiết xuyên qua màn đêm, xuyên qua bức vách, len lỏi vào những giấc mơ êm đềm của hai chị em tôi. Cu Thạo choàng tỉnh, giật mình, xoay người từ cuối giường lộn lại ôm ghì lấy tôi. Một tay tôi luồn xuống dưới gáy Thạo cho nó gối đầu, tay kia tôi xoa lưng nó. Giấc ngủ chập chờn trở lại nhưng không hiểu sao những giấc mơ bình yên biến mất, thay vào đó là những cơn ác mộng kinh hoàng. Tôi nhìn thấy những con lợn bị chọc dao nhọn vào giữa cuống họng, máu túa ra, như cầu vồng, bắn tung tóe lên chiếc áo đồng phục trắng tinh của tôi. Tôi giặt mãi không sạch. Những vết máu đỏ loang lổ. Tôi đi tìm lọ thuốc tẩy Javen nhưng không thấy. Ai lấy cái lọ thuốc tẩy Javen mất rồi. Thạo ơi! Tìm cho chị lọ thuốc tẩy. Thạo ơi… Cu Thạo sì sục, mắt nhắm mắt mở: “Em đây mà! Chị lại mơ rồi”. Đúng là tôi mơ… Tôi nhìn thấy một đàn lợn con rúc vào bẹ sữa của lợn mẹ. Người đàn ông làm nghề lái lợn, râu ria xồm xoàm, xắn tay áo đến tận nách, bắt từng chú lợn con quăng sang một bên. Lợn mẹ bị trói lại. Cu Thạo cũng bị trói lại. Tôi hét lên, giãy giụa để thoát khỏi bàn tay cứng như gọng kìm của một người đàn ông lái lợn. Ối… ối… Trống ngực tôi đập thình thịch. Tỉnh giấc. Mồ hôi đầm đìa. Ở bên ngoài, trời mới tờ mờ. Tiếng mẹ lanh lảnh:

- Chỗ thịt này mang đi bán buôn ở chợ huyện. Chỗ này bán lẻ ở chợ làng.

Tiếng bố ồm ồm:

- Nhồi lòng đi. Nhanh lên!

- Anh có thích ăn tiết canh không?

- Có! Hôm nay mồng một. Làm một bát cho đỏ.

Ngày nào cũng thế, bố mẹ tôi bắt đầu làm việc từ 2, 3 giờ đêm. Khi các nhà vẫn say giấc thì bố mẹ tôi đã vùng dậy, vào chuồng lợn, chọn vài con để làm thịt. Tiếng lợn kêu vang động cả xóm. Mọi người phàn nàn vì mất giấc ngủ nhưng lâu dần họ cũng đành “sống chung với lũ”. Tôi và Thạo thì vẫn tỉnh giấc vào giờ đó.

Một tháng mổ lợn bán còn hơn cấy ruộng cả năm. Mẹ cộng trừ nhân chia, nhẩm tính rất nhanh. Tiền bán ruộng được bao nhiêu, mẹ đem mua vàng, chỉ giữ lại một chút làm vốn buôn lợn. Lúc đầu, mẹ nhìn thấy lợn bị chọc tiết đã hoa cả mắt, tưởng như có thể xỉu đi. Bàn tay mẹ trói lợn lóng nga lóng ngóng. Thế mà chỉ vài tháng sau, mẹ làm thuần thục, nhoay nhoáy. Phải dậy từ nửa đêm, mẹ cứ ngáp ngắn ngáp dài nhưng chỉ cần có tiền là mẹ tỉnh như sáo. Có tiền thì những khoản đóng học cho chị em tôi, điện, nước, chợ búa, cỗ bàn, quần áo… mẹ không phải chi li, đắn đo. Có tiền rủng rỉnh, mẹ mua vàng cất vào tủ. Thế là chấm dứt những ngày túng thiếu, cắn dứt nhau vì tiền. Mỗi chiều, mẹ ngủ bù đến gần tối nhưng quầng thâm dưới hai mắt mẹ không hề mất đi. Tôi và cu Thạo làm gì cũng phải nhẹ nhàng, chỉ sợ gây tiếng động làm mẹ tỉnh giấc. Mẹ sẽ gắt gỏng. Mẹ sẽ mắng mỏ. Nhà cửa ầm ĩ cả lên. Mẹ khó tính từ ngày ấy. Mẹ đáo để cũng từ ngày ấy. Bà ngoại nhận ra mẹ thay đổi nhiều quá nên thủng thẳng:

- Vừa vừa thôi con ơi! Đàn bà ghê gớm thì ai người ta dám lấy con gái mình. U thương con Thuần.

Mẹ dài giọng, cự lự:

- U buồn cười nhỉ! Thời buổi này chỉ có đứa nào đần thì mới hiền thôi. Con ghê gớm chứ có buôn gian bán lận hay ăn quỵt của ai bao giờ đâu.

Ngoại thở dài, đưa cái cối giã trầu cho tôi nghiền hộ một miếng. Ngoại nghiện cái thứ này giống như mẹ tôi nghiện vàng. Trên người mẹ đeo đầy vàng. Trong ngăn tủ của mẹ cũng đựng toàn vàng.

***

Những buổi chiều rong ruổi đi mua lợn khắp nơi, thi thoảng bố lại về muộn. Nhiều hôm bố không ăn tối ở nhà. Tiền hàng cứ vơi dần. Linh cảm của người vợ mách bảo mẹ rằng bố có người đàn bà khác. Mẹ lẳng lặng đi theo bố. Mẹ tìm hiểu về người đàn bà kia. Một người phụ nữ góa chồng. Mẹ đã có bằng chứng trong tay, chỉ chờ bố thú nhận. Nhưng bố chối bay chối biến:

- Tôi đi làm đi ăn mà cô cứ ghen bóng ghen gió là sao?

Mẹ bĩu môi:

- Đồ hèn! Dám làm mà không dám nhận.

- Cô bảo ai là đồ hèn?

- Thà anh nghiện rượu, nghiện cờ bạc thì tôi còn đỡ khinh. Nhưng anh cặp với con đàn bà ấy thì tôi coi thường.

Nhà như địa ngục. Lúc nào cũng ngột ngạt, bức bối. Bố càng đi vắng nhiều hơn nhưng đến giờ mổ lợn thì bố có mặt ở nhà. Những con lợn tiếp tục được hóa kiếp sau tiếng éc… éc. Hai người làm như hai cái máy. Chẳng ai nới với ai câu nào. Cu Thạo ôm ghì lấy tôi, thì thào:

- Em sợ tiếng lợn kêu! Em sợ lắm, chị Thuần ơi!

Tôi vỗ về, trấn an:

- Ngủ đi! Nó chỉ là con lợn thôi. Hóa kiếp này nó thành kiếp khác.

Thạo nghi ngờ:

- Thật không hả chị?

- Thật.

Hai chị em lại ôm nhau ngủ tiếp. Nhưng giấc ngủ không còn êm đềm nữa…

Tôi theo mẹ đến tận nhà người đàn bà góa kia để đánh ghen. Tôi giúp mẹ túm tóc mụ ta, để cho mẹ xé toạc quần áo của mụ thành trăm mảnh. Tiếng mẹ the thé: “Đồ lăng loàn! Đồ cướp chồng! Cho mày chết này!…” - Mẹ nghiến răng kèn kẹt. Những móng tay sắc nhọn của mẹ cào cấu cơ thể trắng nõn của mụ ta. Máu túa ra, đỏ như tiết lợn. Mụ ta hét lên. Tiếng hét lẫn với tiếng lợn kêu eng éc…

Choàng tỉnh, tôi thấy bố ngồi bên bàn ăn với cốc rượu trắng và bát tiết canh màu đỏ. Bố uống một cốc, hai cốc, rồi ba cốc mà vẫn còn thèm thuồng… Hơi rượu tỏa ra từ người bố nồng nặc khiến cu Thạo không dám đến gần. Chai rượu hết sạch. Bố gầm gừ, hất hàm sai tôi:

- Con gái rượu của bố! Đi mua cho bố chai nữa.

Tôi răm rắp làm theo. Tôi sợ. Sợ cơn thịnh nộ của bố. Nồi niêu, chén bát sẽ bay vèo ra sân, cái nào không vỡ tan tành thì cũng méo mó. Nhà tôi như một bãi chiến trường. Tôi lại phải dọn. Mẹ sẽ chì chiết. Tôi sợ tiếng chì chiết của mẹ.

***

Người đàn bà góa bỏ bố đi lấy chồng. Mẹ chưa kịp mừng ra mặt thì phát hiện những người đàn bà khác vẫn ngày ngày đào mỏ, cố moi được cái hầu bao của bố. Mẹ gọi đám đàn bà ấy là “lũ cave”. Mẹ coi thường bố ra mặt. Mẹ quản lý chặt tài chính của gia đình. Ừ, thử xem, đàn ông không một xu dính túi thì có con đàn bà nào dám lăn xả vào nữa không. Quả nhiên, chiến thuật của mẹ có tác dụng.

Nhiều hôm, bố không có nổi mấy nghìn tiền lẻ để mua rượu. Bố quắc mắt:

- Thuần! Mua cho bố chai rượu.

Tôi nhỏ nhẹ:

- Bố cai rượu đi, mệt lắm!

- Lại cái giọng của con mẹ mày. Đừng có dạy đời!

Con ma men ngày càng hành hạ bố. Cơ thể người đàn ông gần tứ tuần, khỏe mạnh, cường tráng giờ trông ọp ẹp, thảm hại. Bố không còn sức để vật ngửa con lợn ra mà chọc tiết giữa đêm khuya nữa. Mình mẹ, mẹ cũng không làm nổi. Mà chả tội gì mẹ phải làm đồ tể. Mẹ ăn diện. Mẹ phấn son. Mẹ tung tẩy váy áo. Nhìn bố như cái xác không hồn, chỉ toàn da bọc xương, mẹ chán ngắt. Mẹ quyết định đi lao động ở Đài Loan. Tôi biết mẹ hận bố nên mẹ mới bỏ mặc bố trong lúc bố ốm đau như thế này. Bố không dám ngăn cản mẹ. Bà ngoại cũng không gàn được mẹ. Trước khi lên máy bay, mẹ dặn tôi:

- Con lớn rồi, phải biết lo việc học, việc nhà thay mẹ. Mẹ đi cũng là vì tương lai của các con.

Tôi nuốt nước mắt, để mẹ yên lòng khi đi xa. Tiền với mẹ cũng không phải là thiếu nhưng chưa bao giờ là đủ. Tôi biết mẹ đã tích được rất nhiều vàng, thi thoảng mẹ lại đổ ra giường đếm rồi lại cất đi vì trên người mẹ chẳng còn chỗ nào để đeo được nữa. Bố nhìn thấy vàng thì dửng dưng. Hai con người ấy trước kia yêu nhau, bị cấm cản vì “không môn đăng hộ đối”, vì ông bà ngoại tôi chỉ bằng tuổi anh trai của bố, họ đã dọa dắt nhau bỏ đi khỏi nhà hoặc cùng nhau tự tử để được ở bên nhau mãi mãi. Thế mà sau mười lăm năm, mỗi người một nơi. Có lần mẹ tâm sự với bạn, tôi vô tình nghe được: “Tình yêu chết rồi, chả lẽ lại ly dị”.

Mẹ đi, tôi kiêm mọi việc trong gia đình. Tôi đưa bố đi viện khám, bác sĩ bảo: “Muốn sống thì cai rượu”. Bố gật gật, như một đứa trẻ biết nghe lời. Tôi dặn dò cu Thạo: “Bệnh thể xác của bố không nghiêm trọng bằng bệnh tinh thần. Em đừng xa lánh bố, nghe chưa?”

Nó không nói gì nhưng thường xuyên ở bên bố, kể chuyện trường lớp cứ ríu ra ríu rít. Nó kê ghế tựa ra giữa cửa nhà, bảo bố ngồi đó để nó cạo râu cho, nhổ tóc trắng cho. Tuyệt nhiên, nó không bao giờ nhắc đến mẹ trước mặt bố. Nhưng thi thoảng nó lại hỏi tôi:

- Bao giờ thì mẹ về hả chị Thuần ơi!

- Bao giờ mẹ kiếm đủ tiền thì mẹ về chứ sao.

- Tiền bao nhiêu cho đủ hả chị? - Giọng thằng bé lên 10 mà như ông cụ non.

Cuộc đối thoại của hai chị em bị ngắt quãng vì bố xuất hiện. Tôi để hai ngón tay lên môi, ra hiệu cho cu Thạo im lặng. Sau thời gian điều trị, nhìn bố đã có da có thịt. Bố đòi nuôi lợn để có thêm thu nhập, để khỏi nhàn cư vi bất thiện. Còn tiền mẹ gửi về, bố không động vào. Mẹ dặn tôi qua điện thoại:

- Tiêu không hết thì mua vàng cất đi. Bao giờ lấy chồng, mẹ cho.

- Tôi ấm ức, trách mẹ: “Mẹ lúc nào cũng nghĩ đến vàng, có ăn được đâu”.  

- Con ranh! Chị em mày có bị đói rã họng bữa nào đâu mà chả khinh vàng.

- À, dạo này bố con khỏe rồi. Bố nuôi ba chục con lợn, cho ăn thẳng nên cũng nhàn, chỉ mất công rửa chuồng, tắm cho lợn thôi.

- Tu chí vậy thì tốt, chứ ăn không ngồi rồi lại đái tật.

- Thế bao giờ mẹ về?

- Tết! – Mẹ buông một tiếng cụt lủn rồi tắt máy.

Nhưng hết cái Tết này lại đến cái Tết khác mà mẹ vẫn chưa về. Bao nhiêu sự kiện trọng đại diễn ra với hai chị em tôi, mẹ đều không tham dự.   

Tôi đỗ đại học, ngày nhập trường, thui thủi một mình với lỉnh kỉnh ba lô, túi xách. Chỉ có cu Thạo tiễn ra bến xe, dặn dò: “Chị giữ gìn sức khỏe! Nhớ về chơi với em nhé!”. Tôi gật đầu, vội quay đi, giấu những giọt nước mắt lăn dài trên má.

Ngày nhận bằng tốt nghiệp đại học, mình tôi trơ trọi giữa đám đông. Bố bận chăm đàn lợn đang bị ốm. Cu Thạo đòi lên thành phố nhưng tôi không cho đi.

Ngày tôi đi lấy chồng, mẹ không về. Mẹ cho tôi bao nhiêu là của hồi môn, toàn vàng là vàng. Tôi đeo nặng trĩu cả cổ, cả tay, cả tai, chỉ muốn tháo ra luôn cho nhẹ người. Bố tiễn con gái về nhà chồng ngay làng bên mà cứ sụt sà sụt sịt.

Tôi sinh con đầu lòng cũng không có mẹ ở bên. Mẹ chồng thì mắt mờ chân yếu, thành ra hai vợ chồng phải tự xoay xở. Biết tin, mẹ bảo tặng cháu một chỉ vàng. Hình như trong đầu mẹ chỉ có vàng thôi thì phải.

Dạo này bà ngoại tôi ốm nặng, nằm liệt một chỗ. Đưa bà đi viện thì bác sĩ kết luận: “Bệnh già”. Các cậu đành đưa ngoại về nhà chăm sóc. Ngoại bị lẫn, không còn tự chủ được trong chuyện vệ sinh. Nhiều khi bị con cháu đóng bỉm, ngoại tự tay dứt ra, vứt đi. Nước tiểu lênh láng cả giường, khai mù. Cậu cả bèn khoét một cái lỗ giữa giường, dưới gầm giường đặt cái chậu to tướng để ngoại tiện vệ sinh. Chỉ dì út và tôi là chịu khó tắm rửa, giặt giũ cho ngoại. Có hôm mợ cả cho ngoại ăn rồi, ngoại vẫn lầm rầm chửi bảo là “đồ ăn tham, chưa cho tao ăn”. Bác sĩ bảo ngoại phải cai ăn trầu. Mợ cả không cho ngoại ăn, ngoại chửi um cả lên. Mợ hai ở xa thi thoảng đảo qua, hỏi thăm ngoại vài câu là biến mất. Vì lần nào vào bên ngoại, mợ hai cũng đeo khẩu trang nên ngoại tức, ngoại đuổi. Nếu không đeo khẩu trang thì mợ hai nôn mửa ầm ầm. Mợ cả tị nạnh ra mồm: “Đúng là xa thơm, còn ở gần thì bao nhiêu cái thối hưởng hết mà vẫn bị chửi”. Tôi nghe vậy, chạnh lòng nghĩ đến mẹ. Gọi điện thông báo cho mẹ biết thì mẹ lặng đi, mãi mới đáp lại: “Mẹ sẽ sắp xếp rồi về hẳn. Chắc là nhanh thôi”.

Cậu cả tổ chức họp gia đình vì ngoại nằm thế nửa năm rồi. Ai cũng dưa nhau, viện lý do này lý do nọ thì phải phân công, chia đều. Mẹ tôi là con gái lớn của ngoại, sau nữa là hai cậu và dì út. Bốn người, mỗi người một tuần, thay phiên nhau túc trực bên ngoại, phải lo từ A đến Z. Mọi người vui vẻ thống nhất như thế. Mợ hai không làm được nên mợ thuê người.

Đến phiên mẹ tôi, tôi làm ban ngày, bố tôi làm ban đêm. Tôi bón từng thìa nước cháo cho ngoại. Ngoại lẫn lắm rồi. Ngoại cứ tưởng tôi chính là mẹ tôi. Ban đêm, bố tôi kê giường gấp ngủ bên cạnh ngoại, lắng nghe từng hơi thở phập phồng để biết rằng ngoại vẫn còn đó. Ngoại yếu đi từng ngày. Như cái cây bị vắt kiệt sự sống, cứ héo dần, héo dần. Ngoại cấm khẩu, không nhận ra ai nữa. Tôi gọi điện cho mẹ, hốt hoảng: “Mẹ về nhanh lên! Nhanh lên! Ngoại yếu lắm rồi”.

- Ừ! Mẹ … về ngay! – Giọng mẹ nghẹn lại.

Nhưng mẹ đã không về kịp.

Bây giờ, mẹ phủ phục bên quan tài, vật vã. Mẹ khóc như chưa bao giờ được khóc. Tôi một bên, Thạo một bên. Hai chị em xốc nách mẹ đứng dậy đáp lễ. Sau ngần ấy năm đi xa, mẹ trở về với hai bàn tay chai sần, thô ráp và những vết nhăn nhiều hơn trên gương mặt, khóe mắt. Sau ngần ấy năm ở nhà chờ đợi, bố đã trở thành một người đàn ông chỉn chu. Những chỉ vàng của mẹ vẫn nằm yên trong ngăn tủ. Nhưng ngoại thì không còn nữa…

T.T.L

Read more…

 Bộc bạch

Rất có thể, bên sóng đời nghiệt ngã

Ta cố tình dẫm đạp bước lên nhau

Cứ chen lấn, bẻ chồi non, cây lá

Tìm lộc ở đâu? Rối rắm, rũ nhàu

                   

Sao cứ mãi nhìn đời, đầy gai góc

Kìa trời xanh, bình thản ở trên đầu

Nắng chói lung sâu, mưa trôi đèo dốc

Gian khổ qua rồi, đâu cuộc bể dâu?

                  

Gặp lại nhau, bên góc đời chật hẹp

Mảnh vườn xưa, lời xin lỗi muộn màng

Cánh cổng vắng, mở toang, sao khép nép?

Bóng mờ xa, niềm ray rứt miên man

                  

Dẫu đã biết, phận đời xuôi từ đó

Như cơn dông nước cạn, chảy trôi chiều

Khao khát sống, bên trời êm lặng gió

Mơ mộng ngày xưa, xuôi ngược quạnh hiu...

                     

Vẫn con sóng ru ta thời thơ dại

Như thủy triều duềnh ngược bến sông xa

Trôi ký ức, sao trôi hoài, trôi mãi

Vỡ vụn, âm thầm giấu chỉ mình ta

                      *

Điều ân hận đẩy đưa theo ngày tháng

Lắng tuổi đời, sao cứ cộng mang sang?

Nghe sâu lắng, những lối mòn dĩ vãng

Sao ăn năn, bao giờ cũng muộn màng?

 

Nước mắt ngày xưa

Nhẹ nhàng thôi, nước mắt

Ngập ngừng chảy vào trong

Tình đâu? Mà thưa nhặt

Mười năm cánh bên lòng

              

Long đong rồi cũng đến

Tuổi nào nước mắt xuôi

Bâng quơ  ừ, số mệnh

Theo vận đời nổi trôi

          

Nhẹ nhàng thôi, gót nhỏ

Lặng lẽ bước vào anh

Lời yêu chưa kịp ngỏ

Rớt từng giọt long lanh...

               *

Cám ơn rồi, nước mắt

Trôi nhọc nhằn đắng cay

Tình xưa giờ quay quắt

Ơi một thời đắm say

                   

 

Phiên chợ chiều trong mùa Covid-19

Em sấp ngửa, chân nam chân bắc

Buổi khó khăn virus corona

Chuyện áo cơm, bù đầu tối mặt

Có còn đâu dáng vẻ điệu đà

                  

Mua bán cũng đang mùa ế ẩm

Phiên chợ chiều thưa vắng người đi

Xa lắm tiếng rao mời nồng ấm

Sống giản đơn, cố gắng thích nghi

                

Nỗi lo mới chồng lên lớp cũ

Buổi chợ chiều hiu quạnh nhớ mong

Em ngồi đó, nửa đời sương phụ

Sóng gió đời, đổ vọng hư không

                 

Nghiêng nghiêng chiều chờn vờn tất bật

Khó khăn gì rồi cũng lần qua

Những cơ hội tường chừng vuột mất

Chợt bừng lên, theo dự phóng xa

                 

Bươn bã nắng hoàng hôn chậm bước

Vẫn còn nguyên mắt biếc mượt mà

Dẫu biết có tháng năm xuôi ngược

Hãy yên lòng, ta sẽ vượt qua

 

             Tình cũ 

Giọt tràn ly, phớt qua môi

Đẩy đưa ngày tháng, tao nôi tròn vành

Còn không em, mộng ngày xanh

Men xưa, tình cũ, ta dành cho nhau

 

L.T.H (Bình Thuận)

Read more…