Mặc dù có bài lọt vào vòng chung khảo của
cuộc thi và được in trong tuyển tập Chuyện
Của Muôn Đời, nhưng tôi vẫn ấm ức khó chịu, cái cảm giác nặng nề cứ như len
vào trong tôi vì cảm thấy có điều gì không được sòng phẳng trong việc chấm
giải. Rời khỏi nơi trao giải, tôi và Tú tấp xe vào một quán cà phê vỉa hè trên
đường Cao Thắng.
-
Đúng là một trò
cười cho thiên hạ. - Tôi bực tức nói ngay khi còn chưa kịp ngồi vào ghế.
-
Anh có bài in
trong tuyển tập là vui rồi. Hạt gạo lọt trên sàng đấy. Còn chuyện giải thưởng
thì chỉ mấy người thôi mà, anh không nên bận bịu làm gì. – Tú nhìn tôi bình
thản như không có chuyện gì xảy ra.
-
Thế anh không
thấy trên mặt bìa sau họ ghi điều gì à?– Tôi bưng ly cà phê uống liền một nửa
như uống nước giải khát vậy. Và, tôi tiếp luôn: “Bảy bài được giới thiệu ở bìa
sau thì có bài của tôi, nhưng sáu bài đã được giải, còn bài tôi thì lọt ra
ngoài. Nếu chỉ có sáu giải thì chẳng nói chi, đằng này cũng bảy giải mà!”
Tú
nhìn tôi, cười:
-
Thế anh có nhớ
cái hồi hai đứa lên làm công nhân xây cất bệnh viện đa khoa Củ Chi năm bảy mươi
sáu à? Đến giờ giải lao, đứa nào cũng chạy đến sắp hàng trước thùng nước dành
cho tập thể. Có một lần, anh đứng đầu hàng, tôi ở vị trí thứ tư, khi uống xong,
anh chuyển ca nước cho tôi. Tự nhiên tôi trở thành người đứng trước hai người,
chỉ sau anh thôi. Đó cũng là cái lẽ thường tình của cuộc đời này. Anh không
thấy thế sao?
-
Tôi hiểu ý anh.
Nhưng đây là một cuộc thi của một tờ báo lớn của thành phố nên thu hút nhiều
lứa tuổi, thành phần xã hội tham gia. Làm thế coi sao được? Nó khác với chuyện
sắp hàng uống nước kia chứ!
-
Theo mình thì
không khác về mặt bản chất. Nên ông bà ta thường nói, đó là thói đời mà! Nếu
tôi là tổng biên tập hoặc trưởng ban giám khảo, chắc chắn anh sẽ có giải, hơn
nữa bài của anh được vào vòng chung khảo thì có ai dám nói qua nói lại. Mà có
điều này tôi muốn nói...
-
Anh muốn nói điều
gì nào? – Tôi nhìn Tú dò xét.
-
Chữ nghĩa mà!
Cũng một bài viết thôi, người thì khen
tới mây xanh, người thì chê sát đất, không biết đâu mà lường. Vì vậy, ban giám
khảo A thì tên những người đạt giải sẽ là A, còn ban giám khảo B thì những
người đạt giải sẽ là B, vân vân và vân vân…
Rồi, Tú kể cho tôi nghe một chuyện khi rời
khỏi Củ Chi về thành phố học sư phạm, ra trường dạy được vài năm được rút về
phòng giáo dục quận, phụ trách công tác Đội. Có một lần, anh được lãnh đạo phân
công làm trưởng ban giám khảo của một hội thi văn nghệ toàn quận dành cho các
em học sinh. Công việc cũng hết sức bình thường, bởi việc ấy phù hợp với
năng khiếu vốn có của anh. Và anh đã
nâng thứ hạng một em, lẽ ra chỉ đạt giải khuyến khích, lên giải nhì. Bởi anh
phát hiện em học sinh đó là con của một người rất thân với anh và tôi hồi còn ở
công trường Củ Chi. Ông ấy không nhận ra anh, nhưng anh làm điều đó như một yêu
cầu tự nhiên, như là sự mách bảo của trái tim anh lúc đó. Nghe Tú kể đến đây, tôi cắt ngang:
-
Ồ, người anh nói
có phải chú Ba không vậy?
-
Đúng là chú Ba!
-
Sức khỏe lúc ấy
của chú thế nào? Chú còn làm nhà nước hay không? Chú có nhắc cái thằng quậy
này?
-
Đúng là anh không khác hồi xưa mấy. Hấp tấp.
Nóng nảy.– Tú nhìn tôi, cười: - Trông chú Ba có vẻ khỏe hơn hồi còn ở Củ Chi.
Hình như lúc ấy chú làm ở phòng kỹ thuật của Sở xây dựng thành phố. Sau lễ trao
giải, tôi đến gặp, chú mừng rỡ và ôm chầm lấy tôi vì không ngờ gặp lại một trong
hai siêu quậy của công trường. Chú có hỏi thăm anh, nhưng cũng nhận xét rằng,
cái tính của anh sẽ làm cho đời anh vất vả…
Nghe Tú nói, tôi lại nghĩ miên man, chẳng
phải sự quen thân không tốt hơn sao? Đến chừng tuổi này rồi, sao tôi lại không
hiểu được điều ấy! Tú nói đúng. Phàm hễ công việc gì mà do con người làm thì
tìm sự công bằng đúng là quá khó, nếu không muốn nói là không thể. Sức người có
thể dời non lấp biển, nhưng lại không thể chia đều cái bánh tráng cỏn con cho
nhiều người, thậm chí chỉ hai người. Thế thì tôi có cần phải quan tâm đến
chuyện được hay không được giải? Hơn nữa tôi gửi bài đến cuộc thi cũng chỉ vì
muốn chia sẻ, giải bày của mình về một trong những kỷ niệm khó quên của những
tháng ngày làm công nhân xây cất bệnh viện đa khoa Củ Chi cách đây ba mươi sáu
năm.
Ngày ấy khi tôi đến Củ Chi, cái ngã tư Hố
Bò thuộc xã An Nhơn Tây chỉ có mấy nóc nhà được dựng lên sơ sài sau kết thúc
chiến tranh. Từ công trường đến ngã tư khoảng hai trăm mét, nhưng có rất nhiều
hố bom chưa được san lấp. Mảnh bom và mảnh đạn pháo thì không thể nào đếm hết được. Chỉ một khoảnh nhỏ thôi
đã thấy sự hủy diệt của chiến tranh trên mảnh đất này thật khủng khiếp. Những
công nhân quê ở đây kể cho tôi nghe những hy sinh, mất mát như những tráng ca
bi hùng của một thời máu lửa đạn bom ở một nơi nằm sát cửa ngõ Sài Gòn trong
cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Hòa bình lập lại, họ lại cùng chúng tôi
lao vào cuộc mưu sinh như bao người khác, cũng ngủ trên những cây gỗ tám nhân
mười sáu, mười nhân hai mươi khi đêm về trong các phòng kho không ra kho, và
cũng chẳng phải là nhà ở dành cho công nhân. Tại đây tôi biết Tú vì hai đứa
cùng ngủ chung phòng. Tú cũng là dân Sài Gòn như tôi, xin lên Củ Chi làm công
nhân, chỉ vì cái tính gàn gàn ương bướng, thích làm điều khác lạ, trong khi anh
có thể tiếp tục học đại học, bởi lúc miền Nam được giải phóng, anh đang học năm
nhất Đại học khoa học Sài Gòn. Tất cả bạn bè đều chuyển sang học theo ngành cũ,
nhưng Tú lại chọn Củ Chi, sau một thời gian nằm nhà đọc sách. Cũng may là lúc rời khỏi Củ Chi khi công
trình xây bệnh viện hoàn thành, Tú không muốn phí thời gian nên tập trung ôn
lại bài vở, nộp đơn thi và trúng tuyển vào đại học sư phạm thành phố. Bao năm
qua, anh ổn định công tác chuyên môn tại phòng giáo dục của một quận nội thành.
Riêng về tôi, chú Ba có nói với Tú là đời
tôi sẽ vất vả vì cái tính khí của mình. Tôi hiểu, chuyện đã lâu rồi, nhưng tôi,
Tú, chú Ba và anh chị em công nhân trên công trường ngày ấy làm sao quên được
cái hôm công trường phát động thi đua, tôi đứng lên phê phán chỉ huy trưởng
công trường, lấy xe jeep của đơn vị đi đám này tiệc kia, đi săn bắn thú rừng,
kể cả chở vợ đi chợ hằng ngày… là một sự lãng phí lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến
công nhân về nguồn điện sáng hằng đêm vì thiếu xăng để chạy máy nổ… Bây giờ
nghĩ lại, tôi mới thấy đó là cú vỗ mặt quá mạnh của một công nhân đối với lãnh
đạo công trường trong thời điểm của những ngày đầu sau giải phóng. Khoảng mười
ngày sau, tôi có quyết định được điều về phòng tổ chức lao động tiền lương của
công ty xây lắp thành phố, nhưng chỉ huy trưởng công trường bảo rằng, tôi cần
có thời gian lao động để rèn luyện, về công ty sau cũng chẳng muộn. Một số anh
em công nhân biết chuyện, gặp tôi, nói: “Đấu tranh là tránh đâu, bạn ạ!”. Tôi
chỉ cười trừ. Và cũng qua chuyện này, chú Ba lại để ý và mến tôi. Là đội trưởng
đội lao động của công trường, chú xếp tôi vào tổ trộn bê tông ở trong lán có
mái che vừa đỡ nắng, vừa nhẹ hơn là ở tổ xe rùa, đã nắng mà còn nặng, nhất là
chuyển bê tông lên mấy cái nền cao, không khéo dễ bị té khi cố đẩy chiếc xe rùa
lên bậc cấp bằng miếng ván lót tạm, gập ghềnh. Thường ngày, khoảng chín giờ đến
mười giờ, chú Ba thường hay xuống nhà bếp xin cơm cháy rồi ra công trường phân
phát cho anh em lao động, gọi là “bồi dưỡng” giữa giờ để tăng sức mà lao động
đến trưa. Riêng tôi thì chú phát sau cùng và có phần nhích hơn anh em.
Ở Củ Chi ngày ấy có một chuyện khó quên là
chuyện của Thiện, người cùng tổ trộn bê tông với tôi, tốt nghiệp cử nhân luật
năm một ngàn chín trăm bảy ba, đang theo lớp cao học chuyên ngành tư pháp Đại
học Luật Sài Gòn. Anh lên công trường cùng với Hà, sinh viên năm nhất Đại học
Văn khoa Sài Gòn, người yêu của anh. Cả hai đều là dân Sài Gòn. Tôi mãi nhớ
những đêm tối như mực và hoang vắng của một vùng đất bị cày nát bởi đạn bom và
các chất độc tàn khốc hủy diệt sự sống của cuộc chiến tranh vừa kết thúc - ở
phòng bên, tiếng hát của Hà trong trẻo hòa trong âm thanh tiếng đàn guitar của
Thiện, nghe ấm áp và thanh bình đến lạ. Một bữa nọ, vào cuối buổi sáng, chiếc
xe rùa chở bê tông của Hà bị ngã khi Hà đang cố đẩy lên nền nhà trên cao. Hà
cũng bị té và bị trầy xước nhẹ. Thiện trong lán lao ra đỡ Hà dậy. Điều làm tôi
ngạc nhiên là Hà không khóc nhưng Thiện lại khóc. Và chiều hôm đó Thiện đã làm thủ
tục xin nghỉ việc cho Hà và sắp xếp Hà về Sài Gòn. Có lần tôi hỏi Thiện: “Sao
bữa ấy anh lại khóc?”, thì anh bảo, anh rất yêu Hà nên khi thấy vậy, anh đã
khóc. Và anh còn bảo, tình yêu mà, biết làm sao được!
Năm tháng đi qua, tôi càng cảm nhận sâu
sắc hơn về tình yêu của anh ngày ấy, một tình yêu vượt qua mọi mực thước và
những cách nhìn khác biệt trong thể hiện, bởi nó đi từ suối nguồn của trái tim.
Không có những thước phim hay bất cứ một tấm ảnh nào về những giọt nước mắt của
Thiện buổi sáng hôm ấy, nhưng cho đến bây giờ, tôi vẫn thấy đó là những giọt
nước mắt đẹp, tinh khiết của tình yêu mà Thiện dành cho Hà.
Khi ngồi trước bàn phím ghi lại những
câu chuyện để tham dự cuộc thi, suy nghĩ ban đầu của tôi là chỉ muốn chia sẻ
những kỷ niệm khó quên cái thuở làm công nhân xây cất bệnh viện đa khoa Củ Chi, ở cái tuổi còn rất trẻ, chỉ hăm mốt,
hăm hai. Và cũng hy vọng, biết đâu chúng tôi còn có cơ hội gặp lại nhau, nếu ai
đó trong số họ đọc được bài dự thi của tôi, rồi nhớ ra cái thằng nhỏ dám phê
phán chỉ huy trưởng công trường tại buổi lễ phát động thi đua của toàn đơn vị
vào cuối năm một ngàn chín trăm bảy mươi sáu.
-
Anh bạn ơi, về
thôi!
Tú
nhắc, có lẽ vì thấy tôi như lạc vào quá khứ quá lâu. Tôi ngó lên thấy anh nhìn
tôi như thương hại, bởi đến bây giờ mà tôi vẫn còn chưa thoát ra được cái nhận
thức, đã giỏi là phải về nhất. Như để khẳng định quan điểm của mình là đúng, Tú
nói:
-
Học giỏi thì có
thể có điểm mười, nhưng điểm mười thì chưa chắc đã học giỏi. Và đâu phải thiên
hạ không biết những việc sắp đặt thứ hạng, mua giải ở một số gameshow giải trí
gần đây trên truyền hình, cộng đồng mạng nói ầm lên đấy. Nhưng cũng chẳng thay
đổi được gì. Chuyện của muôn đời mà!
Trên đường về, tôi lại cứ phân vân mãi
những điều Tú nói. Chuyện công bằng và sòng phẳng trong thi cử sao lại thế
được? Chẳng phải ai cũng biết, một đốm
lửa nhỏ có thể làm cháy cả khu rừng đó sao!
N.H.D
.jpg)
Truyện ngắn hay! Chúc mừng anh . Hi.
Trả lờiXóaChào Mây,
XóaCảm ơn Mây đã đọc và động viên. Thực lòng mà nói, còn rất lâu mình mới theo kịp tác giả của NĐBĐTVT. Chúc Mây vui, khỏe, sung sức trong sáng tác! Thân mến!
“_Học giỏi thì có điểm mười , nhưng điểm mười chưa chắc đã học giỏi. Và đâu phải thiên hạ không biết những việc sắp đặt thứ hạng mua giải ở một số gameshow giải trí gần đây trên truyền hình, cộng đồng mạng nói ầm lên đấy. Nhưng cũng chẳng được gì.Chuyện của muôn đời mà !”…
Trả lờiXóaTruyện ngắn “CCMĐ” anh NHD viết rất hay ! Viết sát cuộc sống thực tế như “ Chuyện dài nhiều tập” đang là bệnh dịch nhức nhối trong xã hội ta hiện nay !
Có lẽ “tài năng” trong cuộc thi hay cuộc đời mới chỉ là điều kiện “cần” , còn tài “quan hệ” giỏi mới là điều kiện “đủ” !
Phải chăng có điều kiện “đủ” mới làm nên danh phận & giá trị con người hiện nay ? Thật không biết đâu mà lần…
Cảm ơn anh Duyên về truyện ngắn sống động trên !
Chào Thơ,
XóaCủ Chi, một vùng đất khó quên của mình với bao kỷ niệm của những ngày đầu sau giải phóng. Qua truyện này mình viết được vài dòng để nhớ vậy mà! Nhất là hình ảnh đứng sắp hàng uống nước trong giờ giải lao, đó là chi tiết rất thật. Trên hết, chuyện tình cảm vẫn là chuyện của muôn đời. Chuyện đạt giải hay không đạt giải cũng là thật đấy! Còn điều muốn nói... thì quá nhiều, phải không Thơ? Chúc Thơ vui, khỏe! Thân mến!
Mình cũng thấy thích những ý tứ của truyện, vừa rất thực và lại giàu suy ngẫm.
Trả lờiXóaChúc anh Duyên bút lực ngày càng dồi dào.
Hoa thân mến!
XóaMột số bạn bè ở quê biết rất nhiều về HD nên hay nói với HD rằng: "Không nên viết đâu xa, hãy viết những lênh bênh cuộc đời HD là thành công rồi". Mình cũng nhiều lần thử nhưng đã kịp nhận ra là mình không có khả năng đó. Đành chịu vậy! Và qua những tạp bút hay truyện ngắn, mình chỉ chia sẻ, giải bày những buồn vui của cuộc đời mình là chính, chứ không có tham vọng chuyển tải một điều gì to lớn đâu. Cảm ơn bạn đã quan tâm! Chúc sức khỏe và nhiều niềm vui! Thân mến!
Đúng là "Chuyện của muôn đời" mà, đời thực bao giờ cũng thế thôi! Mừng tác phẩm mới của NHD, mong tiếp tục có những tác phẩm hấp dẫn khác!
Trả lờiXóaChào anh Bùi Hoài Vân,
XóaMột người bạn Văn nới với HD rằng, cứ lấy cái nền của chủ đề: "Nhớ và viết", là sẽ ghi được những cái đã đến với cuộc đời mình.
Qua một vài bài đã chia sẻ và giải bày, HD thấy cũng thích thích, thế là HD ghi lại, chỉ thế thôi! Cảm ơn anh đã ghé đọc và động viên! Chúc anh vui, sức khỏe, hạnh phúc và có nhiều sáng tác mới!
Đọc truyện của Hữu Duyên ngậm ngùi và xúc động quá! Mình muốn chia sẻ nỗi niềm câu chuyện nhiều, nhưng thôi chuyện của muôn đời mà!
Trả lờiXóaHoàng Trọng Quý thân mến!
XóaViết ra được cái truyện này, mình lại càng nhớ Củ Chi, nhớ Bích, cô gái nơi Đất Thép, mang đến cho mình những cái củ mì còn nóng hổi vào mối sáng... Có lẽ mình còn phải trở lại đề tài này như là một món nợ không thể không trả trong một dịp khác vậy. Phải chăng trên tất cả, chuyện tình yêu cũng là chuyện của muôn đời? Những cái khác là thứ yếu, chúng ta cũng không nên quan tâm nhiều. Bởi như một người bạn đã nói, ta chỉ một đời thì sao có thể xoay chuyển được chuyện của muôn đời! Chúc bạn sức khỏe và có nhiều câu thơ tâm huyết như bạn hằng mong muốn! Thân mến!
Đúng là "chuyện của muôn đời anh Duyên"- ơi! Chúc anh vui khỏe, cống hiến cho bạn đọc nhiều truyện hay như thế!
Trả lờiXóaChào anh Nhân,
XóaMình rất vui vì nhờ một cơ duyên mà đã đưa anh đến với Hương Quê Nhà, đồng thời qua đó thân hữu cũng đọc được những sáng tác của anh. Chúng ta lại có điều kiện để chia sẻ cho nhau những buồn vui đến với đời mình. Cảm ơn anh đã đọc truyện và động viên! Chúc anh và gia đình sức khỏe, hạnh phúc!
Truyên của Anh rất hay !Nói lên đươc thực trạng của xã hôi chung ta .Mong được đọc nhiều bài viết hay của Anh nữa nhe !
Trả lờiXóaChào Vinh,
XóaCảm ơn em đã chịu khó đọc những điều anh viết. Anh viết truyện này từ bức xúc của một câu chuyện có thật. Phần hư cấu chỉ khoảng 10% thôi! Chúc em sức khỏe, nhiều niềm vui! Thân mến!
Anh Duyên kính.
Trả lờiXóa“_Học giỏi thì có điểm mười , nhưng điểm mười chưa chắc đã học giỏi", đúng là thực trạng anh ạ, có thể ở một nơi nào đó tôi cũng đã từng nghe nói "Giỏi không cần điểm mười, mà là cần điểm khác cơ!". Chuyện anh viết độc đáo lắm, chúc anh khỏe để có những truyện ngắn để đời.
Trường Thắng
Chào anh Thắng,
XóaNói gì thì nói nhưng tôi vẫn thấy nó là chuyện của muôn đời mà! Biết làm sao được, phải không anh? Cảm ơn anh đã chịu khó đọc. Chúc sức khoẻ và tiếp tục sáng tạo, anh Thắng nhé!