Bạn
đi cơ sở về, ghé phòng tặng mình trái đu đủ hườm.
Bảo bà con biếu, mỗi người mỗi trái làm quà chia tay.
Nhìn trái đu đủ to tròn nằm gọn lỏn trong túi nilon,
mình lừng khừng hỏi mình có nên nhận. Không đưa tay ra
cầm thì phụ công, phụ lòng bạn, còn nhận thì tội
cho… trái đu đủ quá!
Không
nhớ lần cuối cùng mình tự nấu ăn là khi nào. Từ ngày
ra trường, công việc cứ cuốn mình đi mải miết. Cái
thời lén nấu cơm ở kí túc xá đã lùi xa, thế vào chỗ
đấy bằng chuỗi ngày cơm đường cháo chợ qua quýt. Vậy
nhận trái đu đủ biết làm gì với nó bây giờ?
Bạn
về rồi, mình cứ ngồi đó nhìn trái đu đủ mà nhớ
một thời trẻ dại. Quê mình, nhà nào cũng trồng một
tới hai cây đu đủ trong vườn, chúng đứng cạnh đám
môn ngọt, mã đề, lá lốt, rau răm hệt một chiếc ô
xanh mát. Nhiều nhà còn trồng cả vườn đu đủ. Trong
lúc đu đủ cái thấp lè tè, trái lúc nhúc quây bốn bề
nặng trịch thì đu đủ đực được nhẹ mình bởi chỉ
“đèo” vài nhành hoa màu trắng sữa.
Nhà
mình cũng có đôi ba cây. Đực cái đủ mặt. Mấy lần
ba dọa chặt cây đu đủ đực vì sợ rợp vườn. Mẹ
can ngay, con Ty tạng yếu, hễ trở trời là ho, ba nó để
mấy nhánh còn giã cho con chén thuốc. Mùa lạnh mình trổ
chứng, mẹ thường phải chạy tuốt xóm trên xin cho kì
được vài chùm hoa về giã lách chách suốt buổi. Vì
thương mẹ, ba xuôi.
Mình
ghét uống nước cốt hoa đủ đủ với mấy loại lá hầm
bà lằng nhưng cực kì mê đu đủ chín. Cách ít ngày,
mình lại ra vườn một lần, ngước cổ tìm những trái
đu đủ chuẩn bị chuyển màu. Có lần vì nôn nóng muốn
ăn đu đủ, mình bịa ra đủ lí do, nào là con chim sẽ
tha mất đu đủ của Ty, bà Bảy bà Năm gần xin đu đủ
về xào lá gừng rồi, kìa mẹ!... Mẹ bật cười, kí vào
đầu mình cái cốc.
Rồi
ngày được ăn đu đủ cũng tới. Mẹ bổ ngang trái đu
đủ làm hai. Cơm vàng ươm, hạt đen óng ánh. Mẹ vát
sạch hạt rồi đẩy nửa trái đu đủ và cái muỗng về
phía mình. Đu đủ ngọt thanh thanh, tan ngay trong miệng.
Mình, lần nào cũng nạo tới gần thủng vỏ. Mẹ can:
“Thôi, đắng con, ăn của mẹ nè”.
Thêm
mười mấy tuổi nhưng sở thích ăn đủ đủ của mình
vẫn không đổi. Đi chợ vẫn thường ngó nghiêng xem có
quả đu đủ nào ngon, mua mấy lần nhưng vị cứ sượng
sùng, không ngọt tự nhiên như đu đủ của mẹ.
Học
cấp hai, mình biết thêm món gỏi đu đủ nhờ mấy đứa
bạn cùng lớp. Hễ rảnh ra, cả đám sẽ kéo đến nhà
đứa nào đấy bày trò làm gỏi. Và dĩ nhiên, cây đu đủ
nhà đứa đấy sẽ trở thành nạn nhân và bị vặt không
tiếc tay. Nhà này hết đu đủ lại sang nhà khác, như
đánh giáp vòng. Có khi trái đu đủ chưa kịp ngả màu
thì đã lọt và tầm ngắm của cả lũ. Cả đám phân
chia nhiệm vụ rất rõ ràng và… chuyên nghiệp. Trong lúc
hai đứa nào đó đứng sẵn dưới gốc thì nhỏ Hằng lì
lợm thót lên đọt, lảy một lúc ba trái, lần lượt thả
xuống. Bọn khác vặn nước rửa dao đợi sẵn. Không có
dao bào như bây giờ, bọn con gái thay phiên nhau băm đu đủ
thành từng sợi mỏng. Ngâm nước. Vắt khô. Đưa kia giã
mắm, đứa khác cắt chanh. Có hôm trở quậy, nhỏ Hằng
mò đi trộm xoài. Thế là món gỏi thêm phần sinh động.
Xong
xuôi, bảy tám đứa con gái quây tròn quanh thành phẩm.
Vừa ăn vừa hít hà vừa chảy nước mắt vừa uống nước
mà có đứa nào chịu thôi. Lần sau lại hẹn làm gỏi
tiếp. Cứ vậy, gỏi và những trưa tan học, đọng mãi
trong tâm trí mỗi người.
Mới
đây thôi mà cái thời đu đủ trộn mắm đã đi đâu xa
lắc, xa lơ. Xòe tay ra bắt lại cũng không còn kịp nữa.
Giờ nhắc đến gỏi phải hình dung ra một đĩa đủ màu
sắc với vị ngọt của biển, của rừng. Mình phân vân,
lũ nhỏ nhà quê bằng tuổi mình ngày ấy mỗi lần tụ
tập sẽ ăn cái gì nếu không phải là gỏi đu đủ?
Cuối
tuần, phép thêm mấy ngày, đóng cửa phòng trọ, móc túi
đu đủ bạn tặng lên xe. Giữa đường tạt vào chợ mua
thêm miếng xương heo. Rồ ga, phóng thẳng về nhà nấu
canh đu đủ ăn cơm với mẹ.
P.T.H.D (Phú Yên)
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét