Nhà thơ Yên Thao (ảnh Triệu Xuân)
Kỳ 31:
Y Ê N T H A O
Yên Thao tên thật là Nguyễn Bảo Thịnh, sinh ngày 21 tháng giêng năm 1927 tại Đông Ngạc, Từ Liêm, Hà Nội.
Năm 1946, khi Pháp tái chiếm Việt Nam, ông lên đường tham gia quân đội kháng chiến chống quân xâm lược. Giai đoạn nầy ông bắt đầu sáng tác thơ, những bài thơ lãng mạn trong chiến tranh và được văn đàn biết đến.
Sau nầy, Yên Thao ít viết thơ trữ tình mà nghiêng về thơ trào phúng. Ông còn ký các bút hiệu: Nguyễn Bảo, Thái Dương, Cử Yên, Lang Bang… và là Chủ nhiệm Câu lạc bộ thơ trào phúng Hà Nội.
Nhà thơ Yên Thao (bên trái), và nhà thơ Trịnh Bửu Hoài
Ngày 1 tháng 11 năm 1953, ông lập gia đình với bà Đỗ Thị Phú, sinh năm 1929, quê Đại Gia, Phú Xuyên, Hà Tây. Hai người đồng cảnh ngộ là học sinh thoát ly theo kháng chiến. Lễ cưới được tổ chức tại Phú Thọ.
Năm 1949, Yên Thao công tác tại Liên khu 3. Trong một lần cùng đơn vị tấn công đồn Pháp ở làng đồi, ông có người bạn cùng đơn vị là dân làng đồi, đang có mẹ và vợ sinh sống trong làng. Người đồng đội nầy từng tâm sự với ông là mới vừa lấy vợ được tròn tháng thì chia tay người vợ trẻ lên đường đi chiến đấu. Người bạn thường hay nhắc về làng đồi và giàn thiên lý nhà anh. Yên Thao rất thích câu chuyện tình thi vị nầy nên khi đến chiến đấu tại làng đồi, ông đã xúc cảm viết bài thơ Nhà tôi. Bài thơ tuy dung dị nhưng chân tình, truyền cảm, được nhiều người thuộc và nhanh chóng phổ biến ở chiến trường: Làng tôi đấy xạm đen màu tiết đọng. Tre cau buồn tóc rũ ướt mưa sương. Màu trăng vôi lờm lợp mấy khung tường… Hình ảnh người lính rất đẹp qua những vần thơ man mác khi đứng trước làng quê tang tóc: Ðêm hôm nay tôi trở về, lành lạnh. Sông sâu buồn lấp lánh sao lưa thưa… Viết về người vợ trẻ trong cuộc chia ly, ông đã lột tả tâm trạng của người đi với một chút kiêu hùng và lãng mạn rất đáng yêu: Má trắng mịn thơm thơm mùa lúa chin. Ai ra đi mà không từng bịn rịn. Rời yêu thương nào đã mấy ai vui. Em lặng buồn nhìn với lúc chia phôi. Tôi mạnh bước mà nghe hồn nhỏ lệ…
Bài thơ được nhạc sĩ Anh Bằng chắp cánh qua ca khúc Chuyện giàn thiên lý và phổ biến rộng rải ở miền Nam, sau nầy là cả nước và trong giới kiều bào hải ngoại. Kết bài là lời nhắn nhủ đơn giản nhưng rất sâu xa, ngập đầy tình cảm quê hương và tình người trong chiến tranh, tạo cho người đọc một ấn tượng thú vị, khó quên: Anh rót cho khéo nhé! Kẻo lại nhầm nhà tôi. Nhà tôi ở cuối thôn đồi. Có giàn thiên lý có người tôi thương… Tuy viết không nhiều thơ trữ tình, nhưng với bài Nhà tôi Yên Thao đã chứng tỏ được tài hoa của mình…
TRỊNH BỬU HOÀI
Bìa tập thơ Yên Thao
N H À T Ô I
Tôi đứng bên này sông
Bên kia vùng giặc đóng
Làng tôi đấy xạm đen màu tiết đọng
Tre cau buồn tóc rũ ướt mưa sương
Màu trăng vôi lờm lợp mấy khung tường
Nếp đình xưa người hỡi đau gì không?
Tôi là anh lính chiến
Rời quê hương từ dạo máu khơi dòng
Buông tay gàu vui lại thuở bình Mông
Ghì nấc súng nhớ ơi ngày đắc thắng
Chân chưa vẹt trên nẻo đường vạn dặm
Áo nào phai không sót chút màu xưa
Ðêm hôm nay tôi trở về, lành lạnh
Sông sâu buồn lấp lánh sao lưa thưa
Tôi có người vợ trẻ
Đẹp như thơ
Tuổi chớm đôi mươi cười buổi dâng cờ
Má trắng mịn thơm thơm mùa lúa chín
Ai ra đi mà không từng bịn rịn
Rời yêu thương nào đã mấy ai vui
Em lặng buồn nhìn với lúc chia phôi
Tôi mạnh bước mà nghe hồn nhỏ lệ
Tôi còn người mẹ
Tóc đã ngã màu bông
Tuổi già non thế kỷ
Lưng gầy uốn nặng kiếp long đong
Nắng mưa từ buổi tang chồng
Tơ tằm rút mãi cho lòng héo hon
Ôi xa rồi, mẹ tôi
Lệ nhòa mi mắt mong con phương trời
Có từng chợt tỉnh đêm vơi
Nghe giòn tiếng súng nhớ lời chia ly
Mẹ ơi! Con mẹ tìm đi
Bao giờ hết giặc con về mẹ vui
Ðêm nay tôi trở về, lành lạnh
Sông sâu buồn lấp lánh sao lưa thưa
Ống quần nâu đã vá mụn giang hồ
Chắp tay súng tôi mơ về Nguyễn Huệ
Làng tôi kia bên trại thù quạnh quẽ
Trông im lìm như một nấm mồ ma
Có còn không? Em hỡi, mẹ tôi già?
Những người thân yêu khóc buổi tôi xa
Tôi là anh lính chiến
Theo quân về giải phóng quê hương
Mái đầu xanh bụi viễn phương
Bước chân đất đạp xiêu đồn lũy địch
Này anh chiến sĩ
Người bạn pháo binh
Ðã đến giờ chưa nhỉ?
Mà tôi nghe như trại giặc tan tành
Anh rót cho khéo nhé!
Kẻo lại nhầm nhà tôi
Nhà tôi ở cuối thôn đồi
Có giàn thiên lý có người tôi thương…
YÊN THAO
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét