(Vài cảm nhận khi đọc “BÀN TAY NHỎ DƯỚI MƯA”, tiểu thuyết của nhà văn TRƯƠNG VĂN DÂN - Công ty văn hóa Phương Nam – Nhà xuất bản Hội Nhà
văn, 2011)
Gấm, nhân vật chính trong truyện với số phận
bế tắc, đã trải qua hai đời chồng không hạnh phúc, có một cô con gái tên là
Liên. Gấm luôn khao khát một tình yêu đích thực, đi tìm một nửa của đời mình.
Và đến gần bốn mươi tuổi, Gấm cũng đã tìm được một nửa mình đã mất. Cô đón nhận
hạnh phúc với người đàn ông là nhà báo đã có vợ, nhưng vợ và con đã chết trước
khi gặp Gấm. Tưởng đã gặp một tình yêu đích thực và hạnh phúc bên nhau đến trọn
đời, nào ngờ Gấm tiếp tục đón nhận những éo le của số phận đời mình với căn bệnh
ung thư “Những tháng ngày hạnh phúc vừa qua
rồi sẽ tan biến trong khoảnh khắc”.
Tình yêu mà Gấm đã dành cho người đàn ông nhà
báo là tình yêu hiến tặng, họ luôn mang đến hạnh phúc cho nhau từng ngày, từng
giờ. Với họ không có thứ tình yêu hệ lụy. Tình yêu đã làm cho Gấm quên đi những
khổ đau của đời mình: “Khi
sống với nhau, Gấm thường cho mình yếu đuối, nhưng thật ra nàng là người đàn bà
lãng mạn và can đảm nhất trần gian. Cho đến phút chót, nàng đã không chạy trốn
mà còn thách đố với đời để giành lấy tình yêu từ tay thần chết, dâng hiến cho
người tình một cuộc ái ân vừa cuồng say vừa đầy nước mắt, hương vị đậm đà cho
đến giọt cuối cùng của niềm hoan lạc.
Rồi vĩnh viễn yên nghỉ trong vườn địa đàng.
Vì yêu thương mà sợ mất mát. Và vì biết mất mát nên càng muốn
hiến dâng. Khi ý thức được đời sống của mình mong manh quá nên Gấm muốn trao
tặng cả bản thân cho một tâm hồn đồng điệu rồi ra đi chẳng có gì hối tiếc.”
Cả hai đều đón nhận một tình yêu đích
thực, họ biết xoa dịu lẫn nhau, thấu hiểu lẫn nhau để tìm đến đỉnh cao của hạnh
phúc: “Vậy đó, anh có một khả năng hóa
giải rất đặc biệt. Nỗi buồn chưa kịp định hình thì anh đã làm cho tan biến.
Đang có điều lo lắng, ưu tư, anh bước đến ôm đầu tôi, áp hai trán và hai đỉnh
mũi chạm vào nhau để làm tôi bật cười. Thế là nỗi lo bay đâu mất”
Tình yêu là nghiệp ái, cuộc đời này là vô
thường, hạnh phúc rồi cũng như giọt sương, rất đỗi mong manh, dễ tan vỡ. Chuyện
hợp tan là do nhân duyên, vì thế mà họ rất trân quý và đón nhận tình yêu trong
từng ngày, từng giờ. Họ luôn tha thứ cho nhau và chấp nhận nhau mà sống thật
trọn vẹn hạnh phúc với một nửa mình tìm thấy: “…Tôi cảm nhận ngay điều đó từ những phút đầu tiên. Cảm giác
mơn man khi vừa gặp một người mà như đã thân quen. Cuộc sống vốn lạnh lùng với
những quan hệ hời hợt trong công việc, thân thiện mà xa cách… còn chúng tôi như
đi vào đời nhau, bước vào thế giới riêng tư bí mật không rào, không đón. Cảm
giác thuộc-về đã nhen lên ngọn lửa ấm áp từ ngày đầu tiên… rồi nàng cảm phục…
và tôi cũng trải lòng cho người mình thương mến. Và cứ như thế… chúng tôi yêu
nhau như hai dòng suối hòa lẫn vào nhau, biến thành một dòng sông êm đềm có
chung dòng chảy…”
Họ đã nuôi dưỡng tình yêu của mình bằng tâm
“bất sinh, bất diệt”, để yêu thương và sống thật hạnh phúc bên nhau, vì: “Chỉ
trong tình yêu, con người mới tìm ra lẽ sống của mình. Bởi chết vì tình yêu thì
đâu có nghĩa là chết. Mà chỉ là hiến dâng. Là cái chết trong muôn lần chết. Và
tình yêu sẽ đi vào cõi vô sinh vô diệt”. Thật diệu kỳ!
Thoạt đầu, tôi đã bị lôi cuốn bởi lời
giới thiệu trong cuốn tiểu thuyết “Bàn tay nhỏ dưới mưa” của nhà văn - dịch giả Nhật Chiêu: “Cái phong vị nồng thắm của tác phẩm nằm trong những nghịch
lý mà nó muốn hóa giải: sống-chết, khổ-lạc, sáng-tối, mất-còn, ngã-tha, cũ-mới,
tự nhiên-văn minh, vô thường-vĩnh cửu….
Chọn điều này sẽ phải bỏ điều kia và như vậy khác nào đánh
mất cả hai?
Nhân vật và người kể chuyện muốn vượt qua vô vàn tình huống
phân biệt đó để trải nghiệm cái nhất như hoan lạc, một tư tưởng nhuốm màu sắc
Phật giáo, đặc biệt phảng phất kinh Duy Ma”
Nhìn thẳng vào sự trần trụi như vốn đã
có trong cuộc sống thực của con người mà không qua lăng kính của định thức, con
người ngoài bản năng còn có ý thức, những cuộc ái ân mặn nồng, hoan lạc
vốn là bản năng trần tục của con người nhưng khi tình yêu thăng hoa đã
gắn kết hai thân xác với nhau như chỉ còn lại một hình hài duy nhất nó sẽ trở
thành một bản thể tốt đẹp, cái mà triết học Đông phương gọi là âm dương hòa hợp:
“Trong phút giao hòa ấy, chúng tôi
tưởng như chỉ còn lại một hình hài duy nhất. Hai xác thân từ trong tiền kiếp bị
chia lìa giờ hòa làm một, xác thịt quay cuồng trong bão tố, nạp nguồn nhiên
liệu từ ngọn lửa tràn đầy sinh lực của khát vọng. Tôi ôm lấy Gấm, cả hai tận
hưởng dư vị của trái cấm trong cảm giác say sưa. Rã rời và buông thả. Hình hài
quằn quại như đớn đau nhưng hoan lạc vươn lên đỉnh điểm”.
Tình yêu đã giúp cuộc sống của họ thăng hoa
giữa một xã hội buộc con người phải chạy đua với mọi thứ. Nói đến đây tôi lại
nhớ đến lời bài hát của Trịnh Công Sơn: “Một
ngày tình cờ biết em là ngày lạ lùng biết trần gian”. Biết em rồi mới biết
trần gian, đó cũng là cái tội của Eva đã nghe lời con rắn quỷ quyệt dụ dỗ ăn
trái cấm là trái biết thiện, biết ác và dụ dỗ Adam cùng ăn. Tưởng là ăn trái
cấm rồi sẽ biết đâu là thiện-ác, đâu là tốt-xấu, tưởng là sẽ được khôn
ngoan, hạnh phúc, nhưng sau khi ăn xong Eva và Adam tự thấy xấu hổ và lấy lá
che lại. Suy cho cùng, thiện hay ác, đẹp hay xấu,… là do con người quy
định. Cuối cùng họ phải rời khỏi vườn địa đàng và cũng từ đó có chốn trần
gian với hỷ, nộ, ái, ố, lạc, dục đầy bất trắc. Tác giả đã chuyển
tải các vấn đề rất mạch lạc, từ sự gian tham, tàn ác và dục vọng của con người,
con người đã tự hủy hoại những cái hay, cái đẹp, phá hoại cái gốc tự nhiên vốn
có của mình và môi trường: “Nếu
xưa kia các nền văn minh cổ đại đều xem là thiêng liêng, là các yếu tố căn bản
của sự sống thì nay tất cả đất, nước, khí, lửa đều bị ô nhiễm và toàn bộ
hệ sinh thái đang bị rối loạn sự cân bằng. Bác nghĩ là trong sự hỗn loạn đó,
chỉ cần một tế bào bị nhiễm độc thôi là sẽ không hoạt động bình thường, mà đột
biến lớn lên như vũ bão và trở thành một khối bầy nhầy, de dọa và triệt tiêu
cuộc sống. Hiện nay chúng ta có rất nhiều căn bệnh mới vì sự sống bị đảo lộn và
càng ngày càng có nhiều hệ động- thực – vật tuyệt diệt, không thể tái sinh. Thế
mà khi đọc các tài liệu về cách phòng ngừa ung thư, người ta còn khuyên chúng
ta hãy sống trong môi trường sạch đẹp, bầu không khí trong lành. Thật là mỉa
mai! Vậy chúng ta, con người hiện đại sẽ tìm đâu để có được một điều kiện
sống như vậy?..”.
Quay cuồng trong cơn lốc bạo tàn của định
mệnh, dù đớn đau vật vã trong một thế giới gian tham lam, ô nhiễm... thế nhưng
Gấm và người tình vẫn đấu tranh, chấp nhận và tha thiết yêu thương: Một tình yêu mãnh liệt mà đọc lên ai
cũng phải thèm khát với những trang viết về sự hoà nhập giữa thể xác và tâm linh đầy cảm xúc
và cực kỳ linh động.
Tôi nghĩ, Trương văn Dân đã đưa tình dục vào
tác phẩm văn học là để nói đến cái gốc tự nhiên của con người, nói lên sự thánh
thiện của tình yêu, bộc lộ sự giải tỏa những ức chế và sự cô đơn trong cuộc
sống, để trở về sống với con người thật của chính mình. Hơn nữa để lột trần sự
thật mà con người thường cứ cố né tránh, không dám nhìn vào sự thật như
cái thực của tình yêu ở cõi trần gian: “Cảm ơn em, vì nhờ có em mà anh hiểu được một tình yêu vừa
thánh thiện vừa mê say trên cõi đời này là có thật. Tình yêu đó vừa nhẹ nhàng
vừa mãnh liệt, vì chúng mình đã yêu nhau trong ý thức, trong vô thức và cả
trong tiềm thức. Tình yêu đó đã mở tung cánh cửa tâm hồn và thể xác để cho tất
cả cảm xúc tình yêu ào ạt tràn vào. Và, đúng không em, như thế đã là quá đủ để
anh có thể an ủi mình rồi bước đi trên thế gian này trong tháng ngày còn lại,
cho đến khi nằm xuống”.
Cảm nhận này là một cách đọc của riêng tôi với
tác phẩm “Bàn tay nhỏ dưới mưa”. Nhà văn Trương Văn Dân đã làm cho tôi nhận ra
được nhiều điều trong cuộc sống để đạt đến sự an vui và tự tại.
Trần Kim Đức
Tên truyện nghe như quen, hình như đã có đọc ở đâu đó thoáng qua. TKĐ có biết sách bày bán ở đâu?
Trả lờiXóaNếu Thụy Miên, Bích Hạnh ở Qui nhơn - Bình Định thì đến quán sách báo ở 43 đường Mai Xuân Thưởng - Thành phố Qui nhơn để mua.
XóaNếu ở nơi khác, mua qua nhà sách Phuong Nam, có thể goi điện để giao sách tận nhà
Rất vui được gặp chị Kim Đức ở HQN qua bài giới thiệu “BÀN TAY NHỎ DƯỚI MƯA” của anh TVD ,lời văn như cô đọng nội dung tập truyện qua đòng chữ :_”ĐỜI MONG MANH LẮM , HÃY YÊU NHAU” như một thông điệp cho cuộc sống ?
Trả lờiXóaChúc anh chị Bửu Châu _Kim Đức luôn khỏe & sáng tác đều !
Chào Nguyễn Ngọc Thơ
Trả lờiXóaNếu có dịp, NNT đọc trọn vẹn tác phẩm BTNDM sẽ thấy “Bàn Tay Nhỏ Dưới Mưa là một tác phẩm đương đại pha lẫn tiểu thuyết và tiểu luận, trữ tình văn xuôi và ký sự báo chí “(Nhật Chiêu). Cám ơn NNT đã cùng KĐ chia sẻ "thông điệp" này. Em cám ơn anh Nguyễn Hữu Duyên đã cho em được chia sẻ cảm nhận khi đọc BTNDM của nhà văn Trương văn Dân trên Hương Quê Nhà. Chúc anh NHD, NNT và bạn đọc HQN vui, khoẻ.
Chào Kim Đức,
Trả lờiXóaMình rất mong Kim Đức tiếp tục gửi những sáng tác mới cộng tác cùng Hương Quê Nhà để giao lưu cùng bè bạn. Chúc Kim Đức vui, khỏe! Thân mến!